Toe fa'atupuina o ituaiga rane 'ese'ese, pe fa'afefea ona fa'atupuina e le amphibians
Mataupu Faavae

Toe fa'atupuina o ituaiga rane 'ese'ese, pe fa'afefea ona fa'atupuina e le amphibians

E mafai ona fa'atupuina rane pe a aulia le fa tausaga. O le ala aʻe ina ua maeʻa le moe, o amphibians matutua e vave ona faanatinati atu i vai faʻafefe, lea latou te suʻe ai se paaga e fetaui ma le lapopoa. E tatau ona faia e le tane ituaiga togafiti eseese i luma o le tamaʻitaʻi ina ia faʻaalia lona mafaufau, e pei o pese ma siva, faʻaalia ma le malosi ma le taua. A uma ona filifili e le fafine se uo tama e fiafia i ai, ona amata loa lea ona suʻe se nofoaga e tuʻu ai fuamoa ma faʻafefeteina i latou.

Taaloga Faaipoipoga

palota

O le tele o toads ma rane e tosina mai ai fafine o latou lava ituaiga i se leo, e taʻua o le gaʻo, lea e ese mo ituaiga eseese: i le tasi ituaiga e foliga mai o se "trill" o se kirikiti, ae i le isi e foliga mai. le masani "qua-qua". E faigofie ona e mauaina leo o tama i luga ole Initaneti. O le leo tele i luga o le vaituloto e patino i tane, ae o le leo o fafine e matua filemu pe leai foi.

Faigauo

  • Fa'aaliga ma lanu.

O tane o le tele o ituaiga o rane, mo se faʻataʻitaʻiga, oona oona rane, e suia o latou lanu i le vaitau o le faʻaipoipo, ma avea ma uliuli. I tane, e le pei o fafine, o mata e tetele, o totoga o lagona e sili atu ona atinaʻe ma faʻalauteleina le faiʻai, i le faasologa, ma o vae pito i luma e teuteuina i mea e taʻua o le faʻaipoipoga, lea e manaʻomia mo le faʻaipoipo ina ia le mafai e le tagata filifilia ona sola ese. .

  • siva

E mafai ona tosina mai le mafaufau o tamaitai ma fa'agaioiga eseese. O le Colostethus trinitatis e na'o le fiti fati i luga o se lala, ma o Colostethus palmatus e oo atu i ni foliga matagofie pe a latou vaaia se fafine i luga o le tafailagi, ma o isi meaola e nonofo latalata i afu e mafai ona talotalo o latou alofilima i fafine.

O le alii Colostethus collaris e faia se siva faauoga. E totolo le tane i luga o le fafine ma tagi leotele ma televave, ona totolo ese lea, faʻafefe ma oso, aʻo malulu i luga o ona vae tua i se tulaga saʻo. Afai e le fiafia le tamaʻitaʻi i le faʻatinoga, e sii aʻe lona ulu, faʻaalia lona faʻaʻi samasama samasama, e faʻamalosi ai le tane. Afai e fiafia le fafine i le siva a le tane, ona ia matamata lea i le siva matagofie, fetolofi i nofoaga eseese ina ia sili atu le vaai i le taaloga a le alii.

O nisi taimi e mafai ona faʻapotopoto se aofia tele: i se tasi aso, aʻo matauina Colostethus collaris, sa faitaulia e saienitisi le sefuluvalu fafine na sioa i le tasi tane ma siitia atu i se isi tulaga i le synchrony. Ua uma ona siva, ona alu ese lemu lea o le alii, ae e masani ona liliu e faamautinoa o loo mulimuli atu le tamaitai o le fatu ia te ia.

I lane fanafana auro, i se isi itu, e tau fafine mo tane. O le mauaina o se tane e tagi, e sasa e le fafine ona vae tua i lona tino ma tuu ona alofilima pito i luma ia te ia, e mafai foi ona ia mili lona ulu i le auvae o le tane. O le tane e itiiti le malosi e tali atu i le agalelei, ae le o taimi uma. E tele mataupu na fa'amauina ina ua fai fusuaga i le va o tama'ita'i ma ali'i mo se paaga latou te fiafia i ai.

Fa'apa'u po'o le fa'atupuina o rane

Fertilization e tupu i fafo

O lenei ituaiga o fetilaisa e masani ona tupu i rane. E pipii mau e le tama'i tama'i le fafine i ona alofilima pito i luma ma fa'asusu ai fuamoa na fa'atupuina e le fafine. O le tane e fusia le fafine i le amplexus posture, lea e tolu filifiliga.

  1. I tua o vae pito i luma o le fafine, e faia ai e le tane se fusi (lane mata maʻai)
  2. E uu e le tane le fafine i luma o vae tua (scaphiopus, spadefoot)
  3. E iai le fusi o le fafine i le ua (dart frogs).

Fertilization totonu

O nai rane oona (mo se faʻataʻitaʻiga, Dendrobates granuliferus, Dendrobates auratus) e faʻafefeteina i se auala ese: o le fafine ma le tane e liliu o latou ulu i itu faʻafeagai ma faʻafesoʻotaʻi le cloacae. I le tulaga lava e tasi, o le faʻamaʻiina e tupu i amphibians o le Nectophrynoides ituaiga, lea e muamua fuamoa, ona tadpoles i le utero seia maeʻa le faagasologa o le metamorphosis ma fanau mai rane tino atoatoa.

O rane po'a si'usi'u o le ituaiga Ascaphus truei e iai se okeni fa'atosina fa'apitoa.

I le vaitau o le fa'ato'aga, e masani lava ona faia e tama tane ni fa'aigoa ma'oti ma'oti i luga o latou vae pito i luma. Faatasi ai ma le fesoasoani a nei calluses, e pipii atu le tane i le tino maseesee o le fafine. O se mea manaia: mo se faʻataʻitaʻiga, i le toad masani (Bufo bufo), e aʻe le tama i luga o le fafine e mamao ese mai le faatanoa ma tietie ai mo le tele o selau mita. Ma o nisi tane e mafai ona tietie i le fafine pe a maeʻa le faiga faʻaipoipo, faʻatali mo le fafine e fai se ofaga ma tuu fuamoa i totonu.

Afai e fai le faiga fa'aipoipoga i totonu o le vai, e mafai e le tane ona uu fuamoa na fa'atupuina e le fafine, ma oomi ona vae mulimuli ina ia maua ai se taimi e fa'asusu ai fuamoa (ituaiga - Bufo boreas). O le tele o taimi, e mafai e tane ona fefiloi ma a'e i luga o tane e manino lava e le fiafia i ai. O le "tagata ua afaina" e toe gaosia se leo maʻoti ma le vibration o le tino, e taʻua o le tua, ma faʻamalosia oe e alu ese oe lava. E amio foi fafine i le faaiuga o le faʻagasologa o le faʻamaʻiina, e ui o nisi taimi e mafai e le tane lava ia ona faʻamalolo le fafine pe a ia lagona ua vaivai ma gaogao lona manava. O le tele o taimi, e lūlūina e tama'ita'i tama'ita'i e paie e alu i lalo, faliu i luga o latou itu ma fa'aloaloa o latou vae.

Soitie - amplexus

Ituaiga o amplexus

E tuu fuamoa rane, e pei o i'a, talu ai o caviar (fuamoa) ma embryos e leai ni fetuunaiga mo le atinaʻe i luga o le eleele (anamnia). O ituaiga eseese o amphibian e tuu a latou fuamoa i nofoaga ofoofogia:

  • i totonu o lua, e alu ifo i le vai le malifa. A fofoa le tadpole, e ta'avale i totonu o le vai, lea e fa'aauau ai lona atina'e;
  • o le fafine o loʻo i ai le sua na aoina mai lona paʻu e fai ni ofaga poʻo ni mea faʻapipiʻi, ona faʻapipiʻi lea o le faamoega i laulaau o loʻo tautau i luga o le vaituloto;
  • o nisi e afifi fuamoa taitasi i lau eseese o se laau po o se ofe o tautau i luga o le vai;
  • fafine o le ituaiga Hylambates brevirostris i le lautele fofoa fuamoa i lona gutu. O tane o le ituaiga Darwin's rhinoderm e iai ni taga fa'apitoa i le fa'a'i, lea latou te ave ai fuamoa na fa'ataoto e le fafine;
  • O rane puputi gutu e nonofo i nofoaga matutu, e tu'u fuamoa i eleele susu, ona tupu ai lea o se tadpole, ona totolo ai lea o se amphibian i luga o le eleele;
  • O fafine o le ituaiga pipa e ave fua ia i latou lava. A uma ona faʻamaʻi fuamoa, ona oomi lea e le tane i tua o le fafine ma lona manava, faʻataʻatia fuamoa i laina. O fuamoa e pipii i laau po o le pito i lalo ole faatanoa e le mafai ona tupu ma pe. E ola na'o tua o le fafine. I ni nai itula talu ona tuʻuina, o loʻo iai se paʻu efuefu porous i tua o le fafine, lea e tanumia ai fuamoa, ona liu ai lea o le fafine;
  • o nisi ituaiga o fafine e fai ni mama mama mai o latou lava mucus;
  • i nisi o ituaiga o rane, o se mea e taʻua o le taga fagogo e fai i totonu o gaugau o le paʻu i tua, lea e ave ai e le amphibian fuamoa;
  • nisi ituaiga rane a Ausetalia fuamoa i le manava ma tadpoles. Mo le vaitaimi o le maitaga i totonu o le manava ma le fesoasoani a le prostaglandin, ua tape le galuega o le gaosia o le sua o le gastric.

Mo le taimi atoa o le tadpole maitaga, lea e lua masina, e le 'ai e le rane se mea, aʻo tumau pea le malosi. I lenei vaitau, na te faʻaaogaina naʻo faleoloa o glycogen ma gaʻo, lea e teuina i totonu o lona ate. A mae'a le fa'agasologa o le ma'itaga o le rane, e fa'aitiitia le ate o le rane i se vaega o le tolu ma e leai se ga'o o totoe i le manava i lalo o le pa'u.

A mae'a le ovi, o le tele o fafine e tu'ua a latou pipii, fa'apea fo'i vai fa'atama'i, ma o atu i o latou nofoaga masani.

E masani ona si'omia fuamoa e lapopo'a vaega gelatinous. O le atigi fuamoa e tele sona sao, aua e puipuia le fuamoa mai le mago, mai le faaleagaina, ma o le mea e sili ona taua, e puipuia ai mai le 'aina e manu feʻai.

A maeʻa ona tuʻuina, a maeʻa sina taimi, o le atigi o fuamoa e fulafula ma faʻapupulaina i totonu o se mea manino gelatinous, i totonu e iloa ai le fuamoa. O le afa pito i luga o le fuamoa e pogisa, ma le afa pito i lalo, i se isi itu, e malamalama. O le vaega pogisa e sili atu ona vevela, ona e sili atu ona lelei le faʻaaogaina o ave o le la. I le tele o ituaiga o amphibians, o fuifui fuamoa e opeopea i luga o le faatanoa, lea e sili atu le mafanafana o le vai.

O le maualalo o le vevela o le vai e fa'atuai ai le atina'eina o le afuafua. Afai e mafanafana le tau, e vaeluaina le fuamoa i le tele o taimi ma avea ma se embryo multicellular. I le lua vaiaso mulimuli ane, na aliaʻe mai ai se tadpole, o se larva rane, mai le fuamoa.

Tadpole ma lona atina'e

A maeʻa ona tuʻua le fua pa'u le tadpole i le vai. A maeʻa le 5 aso, i le faʻaaogaina o meaʻai mai fuamoa, o le a mafai ona aau ma 'ai na o ia. E fai ai se gutu ma auvae nifo. O le tadpole e fafaga i algae protozoan ma isi meaola ninii o le vai.

E o'o mai i le taimi nei, ua iloa atu le tino, ulu, ma le si'usi'u i tadpoles.

O le ulu o le tadpole e tele, e leai ni vae, o le pito i luga o le tino e fai le matafaioi o se apa, o se laina pito i tua o loʻo matauina foi, ma o loʻo i ai se susu i tafatafa o le gutu (o le ituaiga o le tadpole e mafai ona iloa e le sucker). I le lua aso mulimuli ane, o le va i pito o le gutu ua tumu i foliga o le gutu o le manulele, lea e galue e pei o se tipi uaea pe a fafaga le tadpole. O tadpoles e iai fugala'au ma ona avanoa. I le amataga o le atinaʻe, latou te i fafo, ae i le faagasologa o le atinaʻe latou te suia ma faʻapipiʻi i le gill arches, o loʻo i totonu o le pharynx, aʻo galue e pei o gills masani masani. O le tadpole e lua potu o le fatu ma tasi le taamilosaga.

E tusa ai ma le anatomy, o le tadpole i le amataga o le atinaʻe e latalata i iʻa, ma ua matua, ua foliga mai o se meaola fetolofi.

A maeʻa le lua pe tolu masina, ona tupu aʻe lea o tadpoles, ona sosoo ai lea ma vae i luma, ma faʻapuupuu muamua le siʻusiʻu, ona mou atu ai lea. I le taimi lava e tasi, e atiaʻe foi mama.. Ua faia mo le manava i luga o le eleele, o le tadpole e amata ona alu aʻe i luga o le faʻatanoa e foloina le ea. O suiga ma le tuputupu aʻe e faʻalagolago tele i le vevela o le tau.

Tadpoles i le taimi muamua e fafaga tele i meaai mai laau, ae faasolosolo malie atu i meaai a se ituaiga o manu. O le rane ua fausia e mafai ona o'o i uta pe afai o se meaola fa'alagi, pe fa'aauau pea ona ola i le vai pe afai o se meaola vai. O rane ua o mai i uta o ni tama iti. Amphibians e tuʻu a latou fuamoa i luga o le eleele o nisi taimi e faʻaauau le atinaʻe e aunoa ma le faʻagasologa o le metamorphosis, o lona uiga, e ala i le atinaʻe saʻo. O le fa'agasologa o le atina'e e tusa ma le lua i le tolu masina, mai le amataga o le tu'uina o fuamoa se'ia o'o i le fa'ai'uga o le fa'atupuina o le tadpole e avea ma rane atoa.

Amphibious poison dart lane fa'aalia uiga manaia. A uma ona fofoa le tadpoles mai fuamoa, o le fafine i luga o lona tua, taʻitasi, faʻafeiloaʻi i tumutumu o laʻau e fai ma fuga, lea e faʻaputu ai le vai pe a uma le timu. O lea ituaiga vaitaele o se potu lelei mo tamaiti, lea e faʻaauau ai le tuputupu ae o tamaiti. O a latou meaʻai o fuamoa e leʻi faʻafefeteina.

O le malosi e toe fanau ai i tama e maua i le tusa o le tolu tausaga o le olaga.

A maeʻa le faʻagasologa o le faʻaleleia e tumau rane lanu meamata i le vai pe tumau i luga o le matafaga lata ane i le faatanoa, a o le lanu enaena e alu i uta mai le faatanoa. O le amio a amphibians e tele lava ina fuafua ile susū. I le vevela, matutu o le tau, o rane lanu enaena e tele lava e le faʻafefe, aua latou te lalafi mai ave o le la. Ae pe a goto le la, e iai le taimi e tulimanu ai. Talu ai e ola le rane lanu meamata i totonu pe latalata i le vai, latou te tuli manu foi i le ao.

Faatasi ai ma le amataga o le vaitau malulu, o rane lanu enaena e alu i le faatanoa. A oʻo ina maualuga le vevela o le vai nai lo le vevela o le ea, o lanu enaena ma lanu meamata e goto i le pito i lalo ole faatanoa mo le taimi atoa o le malulu o le taumalulu.

Tuua se tali