Faailoga o le maitaga i puaa
Rodents

Faailoga o le maitaga i puaa

A uma ona ufiufi lelei le gilt, o le a tumau pea lana amio mo sina taimi. O le faailoga muamua o le maʻitaga atonu o le leai o se isi estrus pe a ma le 16 aso talu ona faʻaipoipo, ae o le a le mafai e se faʻatoʻaga puaa faʻapitoa ona iloa le faʻateleina o le manava ma lagona le pepe seia oʻo i le vaiaso lona tolu o le maitaga. 

E mafai ona e fuafuaina le maitaga i se aso vave e pei ona taua i lalo: tuu le puaa ma ona vae pito i luma i luga o le laulau, uu le puaa mai tua ma ou lima i itu uma e lua o le manava. I lenei tulaga, o lima matua e tatau ona i tua, ma le isi fa - i lalo o le manava. Oomi malie ou tamatamailima i lou manava. Taofi le mamafa pe a amata ona lagona totoga i totonu pe ua amata ona teteʻe le mumps. E mafai ona e fa'aauau le su'ega pe a mae'a sina malologa puupuu. A maeʻa sina taimi, o le a e aʻoaʻo e iloa le va o totoga i totonu o le puaa: fatugaʻo (i lalo ifo o ivi, e masani lava naʻo le fatugaʻo agavale e lagona), inumaga (e mafai ona e lagona polo o otaota o loʻo taoto e pei o se manoa o pulu :) ) ma embryos. Su'esu'e ma le toto'a le manava i lona umi atoa mai le ivi 'aso'aso e o'o atu i le pelvic region. Faatasi ai ma sina faʻataʻitaʻiga, o le a mafai ona e iloa embryos i le amataga o le maʻitaga, amata mai le 3 vaiaso, pe a le sili atu nai lo se tupe siliva. I le pa'i atu, e pei o ni polo vai o lo'o taoto i se laina i itu ta'itasi o le manava. Fa'aeteete ma taumafai e 'aua ne'i tu'u tele le mamafa i lou manava! 

I le vaiaso lona fa o le maitaga, o fetuses e manino ona iloagofie ma vavae ese mai le tasi ma le isi, ma e mafai ona e taumafai e mate le numera o fetuses. Ae ui i lea, i le tele o tulaga e faigofie ona faia se mea sese. Afai e le mafai ona e tagotago i le fua, ia taumafai e fua lou auro i taimi uma (faapea, faatasi i le vaiaso). E ui lava i le lua vaiaso muamua o le mamafa e toetoe lava a le suia, e amata mai i le vaiaso lona fa e faʻateleina vave e faʻatatau i le aofaʻi o fualaau aina. O le a fa'ateleina le mamafa o le ma'i i le taimi atoa o le maitaga. So'o se pa'u mamafa i lenei la'asaga o se fa'ailoga lea o se fa'ama'i e mafua mai, mo se fa'ata'ita'iga, i le toxicosis po'o le oti o pepe. 

Amata mai i le vaiaso lona lima, o le a sili atu le lapopoa o le mumps i aso uma. E mafai ona e aveese se tane, ae o le tele o tamaitai e fiafia e mafuta ma sili ona lelei pe a teuina ma isi gilts (tusa lava po o le a le itupa). 

I le vaiaso lona fitu ina ua uma le maʻitaga, e mafai ona iloa gaioiga o fetuses, i aso uma ma sili atu ona manino. E o'o atu i le fa'ai'uga o le ma'itaga, atonu o le a mafai ona e maitauina le gaioi o tama'i vae ma fa'alogo pe lagona fo'i le lamuina o tama'i pua'a. O le puaa i lea vaitau e mafai ona matua tetele pe a fanauina se fanau tele. O le mamafa o le fua e mafai ona oʻo i le 50% o le mamafa o le fafine! Ole taimi nei e matua mana'omia lava le fa'atupuina o tama pe'a e le mana'omia le fa'atosinaina o le failele. O le a faʻafetai tamaitai ia te oe mo le avanoa e nofo toatasi ai ma i latou. 

Pe a ma le 9 vaiaso o le maitaga, e amata ona matala le ala fanau. E mafai ona iloa lenei mea i le pelvic region: o le syphysis, lea e fetaui ai vaega e lua o le pelvis, e amata ona faʻalauteleina. O lenei avanoa e tupu ile 24-48 itula aʻo leʻi faʻatagaina ma e 1-2 tamatamailima lautele. Ina ia lagona le faʻalauteleina o lau vaega o le pelvic, tuʻu saʻo lou tamatamailima i luma o lou vaʻa. Afai e te le o mautinoa, taumafai e faʻatusatusa lau gilt ma isi fafine. 

I le faaiuga o le maʻitaga, o le mumps o le a matua faʻatapulaʻa i le gaioiga, ma o le a matua mumusu lava e gaoioi, ae tatau ona ia maua se manaʻo lelei, a le o lea e le taofia le avanoa e atiaʻe ai le toxicosis. 

Ole taimi ole maitaga ole puaa e tusa ole 10 vaiaso, poo le 67-72 aso. E vave fanau mai pe afai e tele le maitaga. O nisi taimi i tusitusiga e mafai ona e mauaina se vaitaimi o le 52 aso, ae i lo matou manatu, o puaa na fananau mai i luma atu o le 65 aso e le o atinaʻe ma e itiiti se avanoa e ola ai. 

O lenei vaitaimi umi o le maitaga e taatele i rodents ma e faʻamatalaina e le mea moni o puaa faatoa fananau mai e tatau ona matua atinaʻe ma mafai ona sosola ese mai fili, talu ai o puaa, e le pei o isumu ma isumu, latou te le fausia ni lua i lalo o le eleele e mafai ona lalafi ai tama seia oʻo ina matutua ma atoatoa o le a le faia.

© Mette Lybek Ruelokke

© Faaliliuga a Elena Lyubimtseva

A uma ona ufiufi lelei le gilt, o le a tumau pea lana amio mo sina taimi. O le faailoga muamua o le maʻitaga atonu o le leai o se isi estrus pe a ma le 16 aso talu ona faʻaipoipo, ae o le a le mafai e se faʻatoʻaga puaa faʻapitoa ona iloa le faʻateleina o le manava ma lagona le pepe seia oʻo i le vaiaso lona tolu o le maitaga. 

E mafai ona e fuafuaina le maitaga i se aso vave e pei ona taua i lalo: tuu le puaa ma ona vae pito i luma i luga o le laulau, uu le puaa mai tua ma ou lima i itu uma e lua o le manava. I lenei tulaga, o lima matua e tatau ona i tua, ma le isi fa - i lalo o le manava. Oomi malie ou tamatamailima i lou manava. Taofi le mamafa pe a amata ona lagona totoga i totonu pe ua amata ona teteʻe le mumps. E mafai ona e fa'aauau le su'ega pe a mae'a sina malologa puupuu. A maeʻa sina taimi, o le a e aʻoaʻo e iloa le va o totoga i totonu o le puaa: fatugaʻo (i lalo ifo o ivi, e masani lava naʻo le fatugaʻo agavale e lagona), inumaga (e mafai ona e lagona polo o otaota o loʻo taoto e pei o se manoa o pulu :) ) ma embryos. Su'esu'e ma le toto'a le manava i lona umi atoa mai le ivi 'aso'aso e o'o atu i le pelvic region. Faatasi ai ma sina faʻataʻitaʻiga, o le a mafai ona e iloa embryos i le amataga o le maʻitaga, amata mai le 3 vaiaso, pe a le sili atu nai lo se tupe siliva. I le pa'i atu, e pei o ni polo vai o lo'o taoto i se laina i itu ta'itasi o le manava. Fa'aeteete ma taumafai e 'aua ne'i tu'u tele le mamafa i lou manava! 

I le vaiaso lona fa o le maitaga, o fetuses e manino ona iloagofie ma vavae ese mai le tasi ma le isi, ma e mafai ona e taumafai e mate le numera o fetuses. Ae ui i lea, i le tele o tulaga e faigofie ona faia se mea sese. Afai e le mafai ona e tagotago i le fua, ia taumafai e fua lou auro i taimi uma (faapea, faatasi i le vaiaso). E ui lava i le lua vaiaso muamua o le mamafa e toetoe lava a le suia, e amata mai i le vaiaso lona fa e faʻateleina vave e faʻatatau i le aofaʻi o fualaau aina. O le a fa'ateleina le mamafa o le ma'i i le taimi atoa o le maitaga. So'o se pa'u mamafa i lenei la'asaga o se fa'ailoga lea o se fa'ama'i e mafua mai, mo se fa'ata'ita'iga, i le toxicosis po'o le oti o pepe. 

Amata mai i le vaiaso lona lima, o le a sili atu le lapopoa o le mumps i aso uma. E mafai ona e aveese se tane, ae o le tele o tamaitai e fiafia e mafuta ma sili ona lelei pe a teuina ma isi gilts (tusa lava po o le a le itupa). 

I le vaiaso lona fitu ina ua uma le maʻitaga, e mafai ona iloa gaioiga o fetuses, i aso uma ma sili atu ona manino. E o'o atu i le fa'ai'uga o le ma'itaga, atonu o le a mafai ona e maitauina le gaioi o tama'i vae ma fa'alogo pe lagona fo'i le lamuina o tama'i pua'a. O le puaa i lea vaitau e mafai ona matua tetele pe a fanauina se fanau tele. O le mamafa o le fua e mafai ona oʻo i le 50% o le mamafa o le fafine! Ole taimi nei e matua mana'omia lava le fa'atupuina o tama pe'a e le mana'omia le fa'atosinaina o le failele. O le a faʻafetai tamaitai ia te oe mo le avanoa e nofo toatasi ai ma i latou. 

Pe a ma le 9 vaiaso o le maitaga, e amata ona matala le ala fanau. E mafai ona iloa lenei mea i le pelvic region: o le syphysis, lea e fetaui ai vaega e lua o le pelvis, e amata ona faʻalauteleina. O lenei avanoa e tupu ile 24-48 itula aʻo leʻi faʻatagaina ma e 1-2 tamatamailima lautele. Ina ia lagona le faʻalauteleina o lau vaega o le pelvic, tuʻu saʻo lou tamatamailima i luma o lou vaʻa. Afai e te le o mautinoa, taumafai e faʻatusatusa lau gilt ma isi fafine. 

I le faaiuga o le maʻitaga, o le mumps o le a matua faʻatapulaʻa i le gaioiga, ma o le a matua mumusu lava e gaoioi, ae tatau ona ia maua se manaʻo lelei, a le o lea e le taofia le avanoa e atiaʻe ai le toxicosis. 

Ole taimi ole maitaga ole puaa e tusa ole 10 vaiaso, poo le 67-72 aso. E vave fanau mai pe afai e tele le maitaga. O nisi taimi i tusitusiga e mafai ona e mauaina se vaitaimi o le 52 aso, ae i lo matou manatu, o puaa na fananau mai i luma atu o le 65 aso e le o atinaʻe ma e itiiti se avanoa e ola ai. 

O lenei vaitaimi umi o le maitaga e taatele i rodents ma e faʻamatalaina e le mea moni o puaa faatoa fananau mai e tatau ona matua atinaʻe ma mafai ona sosola ese mai fili, talu ai o puaa, e le pei o isumu ma isumu, latou te le fausia ni lua i lalo o le eleele e mafai ona lalafi ai tama seia oʻo ina matutua ma atoatoa o le a le faia.

© Mette Lybek Ruelokke

© Faaliliuga a Elena Lyubimtseva

Tuua se tali