fou faaSipaniolo (viliina).
E mautinoa lava o le toʻatele o outou na matauina mea fou i totonu o le fale mafanafana ma i vaituloto lata ane. E le pei o toads ma rane, o latou si'usi'u amphibians. O le Spanish newt e sili ona tele, lea e mafai ona tupu i le 20-30 cm. E ola, ioe, e le o lo tatou atunuu, ae i faatanoa palapala palapala i le Iberian Peninsula, faapea foi i Morocco. Na te tosina atu foʻi le tele o terrariumists o se fagafao manaia le faʻafefe. E le gata i lea, o le newt Sipaniolo e faigofie ona faʻatupuina i le tafeaga. Faatasi ai ma le tausiga lelei, latou te ola mo le tusa ma le 12 tausaga.
O le tino o le newt e vali efuefu-meamata, ma lanu uliuli ma lanu moli i itu, ma le manava e samasama. E fai si faauo o ia ma e faigofie ona fegalegaleai ma uso e tutusa le lapoʻa ma ia, faʻapea foʻi ma iʻa tele aquarium. Ae o tamaʻi iʻa e mafai ona iloa e ia o se taumafataga opeopea.
E mafai e Newts ona faia vavega o le toe faʻafouina, toe faʻafoʻisia totoga "leiloa" ma vaega o le tino.
Masalo o le mea pito sili ona faigata i le tausia o nei manu o le faatumauina o le vevela o le vai i le tulaga saʻo, aemaise lava i le taumafanafana. O le vevela e tatau ona i totonu ole 15-20 tikeri, faʻateleina e mafai ona oʻo atu ai i maʻi ma e oʻo lava i le oti. Mo le mafuaʻaga lava e tasi, e le fautuaina e ave ni mea fou i lima e aunoa ma se manaʻoga faʻapitoa (o tatou lima e vevela tele mo i latou). Ina ia faʻamalulu le vai, e faʻaogaina e tagata e ona auala eseese: faʻapipiʻi masini malulu, lafo se ili i luga o le vai, pe naʻo le tuʻuina o pusa aisa i totonu o le pusa tioata. E mafai ona e filifilia soʻo se auala faigofie, o le mea autu o le pulea lea i se thermometer lea e tafe ai le vai.
Talu ai i le natura, o mea fou o le po, e le manaʻomia se moli ultraviolet i le terrarium.
Mo le nofo i totonu o se fale mautotogi, e talafeagai le terrarium fa'alava (fa'atatau i le 50 lita i le tagata ta'ito'atasi). Ole maualuga ole vai e tatau ona 20 -25 cm, ma e tatau foi ona fausia se motu e mafai ai e le newt, pe a manaʻomia, alu i fafo, malolo mai le siosiomaga vai. E mafai ona fa'aogaina le iliili e fai ma 'ele'ele, ae sili atu le lapo'a nai lo le ulu o le fou, ina ia le maua ai le avanoa e folo ai se ma'a ma fa'atupu ai le fa'alavelave o le intestinal. E taua tele mo le mafanafana o le newt le faia o ni nofoaga e malu ai i totonu o le vai; e pei o se tagata e nofo i le po, e mautinoa lava e manaʻo o ia e lafi mai le ao. Ina ia faia lenei mea, e mafai lava ona faʻaaoga afa atigi popo, ipu sima, e aunoa ma ni meataalo ma pito, poʻo ni fale ua saunia mai se faleoloa fagafao.
E tatau ona i ai le tele o laʻau i totonu o le pusa tioata, lea e mafai ai foi ona natia e le newt, ma i le vaitau o le fausiaina, tuu fuamoa i luga o latou.
Newts, faatasi ai ma isi mea, o ni fagafao sili ona lelei aua e lauiloa o latou mama, latou te faʻaleagaina le vai. A uma ona faʻapipiʻi le faamama, e te le tau suia soo. E le manaʻomia le faʻafefe o le vai, ma afai o lea, e tatau ona e seti i le tulaga maualalo. E mafai e Tritons ona faʻaoga lelei i le ea o le atemosifia, faʻafefe ma foloina latalata i luga.
A maeʻa ona fafagaina, e tatau ona aveese meaʻai uma e leʻi 'aina mai le pusa tioata ina ia le avea ma mafuaʻaga o le faʻaleagaina vave o le vai.
O le a la le mea e fafaga ai le newt i le fale? E mafai ona matuā eseese meaʻai. O i'a pa'u ia, mea'ai sami, aano o okeni, anufe, tubifex, iniseti, tama'i i'a ola. Pau lava le faʻamatalaga e sili atu le aloese mai le fafagaina o gammarus (e le o se meaʻai atoatoa), toto anufe (e mafai ona mafua ai nisi faʻamaʻi), faʻapea foʻi ma iʻa gaʻo poʻo aano o manufasi.
E tatau ona e fafagaina tamaiti fou i aso uma, ma, amata mai le lua tausaga, tolu pe lua fafaga i le vaiaso o le a lava. O le tele o le tasi vaega o le newt o le a fuafua ia lava, ma o mea uma na te le 'ai, na o le aveese mai le vai. I le faaopoopo atu i le fafagaina, e tatau ona e faʻaopopoina minerale ma vaitamini sauniuniga i le taumafataga, lea e mafai ona e mauaina i faleoloa fagafao.
Afai e te filifili e amata faʻatupuina fou, ona e faia lea o se "taumalulu" mo i latou ma se faʻapuupuuga malie o itula o le ao ma faʻaitiitia le vevela i le 5-10 tikeri. A maeʻa le taumalulu, latou te manaʻo e faʻaauau a latou tritonian genus.
Ina ia tausia se fou Sipaniolo e te manaʻomia:
- Terrarium fa'asaga (mai le 50 lita), fa'atasi ai ma vaega laiti o fanua, fale ma la'au.
- Ole vevela ole vai ile maualuga ole 15-20 tikeri.
- O le eleele o se maa lapoa.
- Filifili, pulea vai mama.
- Mea'ai: i'a pa'epa'e, mea'ai sami, atigi, iniseti.
- Vitamini ma minerale faaopoopo.
Oe le mafai:
- A aunoa ma se manaʻoga manaʻomia e ave se triton i lima
- Taofi i vai mafanafana.
- Tuu mea'ai e totoe pe a uma ona fafaga i le vai.
- Taofi faʻatasi ma tamaʻi iʻa ma tagata, faʻapea foʻi ma tagata faʻamalosi o loʻo nonofo i aquariums.
- Ia fa'ataga le iai o mea ma'ai i totonu o le terrarium.
- Fafaga se gammarus poo anufe toto, i'a ga'o ma aano o manu.